KÖVÎDI-19

KÖRÖNÄVÏRÎSHI  / KÖVÎDI-19 / « GIASHI-GBAHURÛ ».

En ces moments sombres, j’ai sollicité hier notre doyen Mr. Diki-Kidiri pour nous écrire un texte dans notre langue le banda sur cette pandémie du Covid-19. Voici ce texte qu’il m’a envoyé ce matin.

(avec la voix de Mr. Diki-Kidiri)

1. Reka sêo sê atâa ?

Êsê te âgbôh täfa reka 

ênë êzâ cêlêgö nôh jicê pâ ashoh.

â êse kêyi angwa äzü t’efoene l’êcê nôh.

Äyöh ne gûtagû têne kpêseyë sêyë nëh.

Agia ênë cê za reka sêô gâtê äzü kô,

ce sê tînyängêhshêshê ropä kümu ishi nguzü.

Äzü lîlîi tê kêwoe ce de ämbä ala enjë nëh.

2. Reka sêo sê ma yëa lê akwôh üzü ?

Cê li gâlê âkwôh ebê üzü gâyê,

ce sê gba cêlê hurû yë nôh lê okro yë.

Üzü ne pä enë wu, ce wû tro rrrê ân’êcu.

Ämunjû qê ce êpä CORONAVIRUS (Körönävîrîshi)

Ezê de äBanda, qa lîi tê kêqe ce êpä : GIASHI-GBAHURÛ

berênë ce sê te AGIA ISHI ênëh cê GBA HURÛ üzü.

3. Reka sêô yîsê êtê yë gâshû atâa ?

Kedê reka sêô ke zâ be, be sêsê kêwusêne käcä nëh.

Êsê ma ölö 14 lê âkwôh ze gâyê kanë ân’êvoh t’êka be

Lê ölö 14 sêô, ere nôh ênë be sê goro ne, be sê za gâtê ne.

Kedê êvôo t’êka be gâyê,

–        be sê tëkoh te üküne, â cêlê angôrô ze sê ka be,

–        cêlê okro ze sê ka be, â kümu ze sê ka be

–        êtê ze sê wo  geji geji, â cêlê âkwôh ze nôh kâ b’êka

–        êtê ze wôra be te bandane.

–        be pä be wu êwû tro, êtô fo, fo, fo.

–        aloh ênëh be lîlîi tê kêwu kwatêze nëh kô, pa kêcu be dê bê cu kô.

4. Yëa dê be lîi tê kêmane, nd’êpä reka sêô zâ be zâ,

 ka êzä äzü jindoe ze nëh ?

Giashi sêô sê qi gâtê ere nôh jindoe eyïreka ne.

Äzü nôh ênë enjë sê tro t’ebê eyireka ne, ce sê kêqi gât’enjë.

Âdâr’ênë, kedê be yîndê kêbäta âkwôh ze, de âkwôh alayô ze,

ji ëpoë sêyê ngâ, êma tê ze lindê ne hwâ.

A) Ere kêpä be mâmâa nëh, êcï äwä ne toë hwâ.

1) Ka ngroë tê ängâ ze nôh, ka êpä ëpoë k’enjë.

2) Bêla üzü bêla de tënâ ze nëh

3) Qôh ama üzü qôh nëh

4) Gôro üzü gôgôro nëh

5) Lêba, ere-cêlêtü, tama nê’zü, kô kô êyï nëh

6) Dâti, manda, gbangoë, têtêgboh nëh

7) Gôro ala ze, ngäwoë ze, ütü ze gôgôro nëh.

B) Ere kêpä be mbre ngâ.

8) Jütu kenâ ze de savôno pro pro aloh nôh.

9) Tïkoh êngäsha gâlê doêngoê ze,

wala gâlê käkô-mbëtï, êzä xï qê tralëh.

10) Kedê be tîkoh te üküne, te bandane, â kümu ze vo tê ka be êka,

         li gâlê anda êshö gatoê koëtoê ze. Ebê üzü nâ nâ poëpoe be në.

Xacê kë eyïnganga mâ labatäni, ka enjë nä mbere be.

Merci au Pr Marcel Diki-Kidiri pour sa contribution.

Stanislas Banda